ชื่อไทย: ตะไคร้
ชื่ออังกฤษ: Lemongrass
ชื่อวิทยาศาสตร์: Cymbopogon citratus (DC.)
แม้จะอยู่ในหมวดหมู่ของหญ้า แต่พืชสมุนไพรที่มีน้ำมันหอมระเหยกลิ่นซับซ้อนนี้ อยู่คู่บ้านคู่ครัวไทยในฐานะยาข้างบ้านและเครื่องแกงข้างครัว นอกจากจะเป็นเครื่องต้มยำที่ขาดไม่ได้ เพราะให้กลิ่นรสหอมเฉพาะตัวแล้ว ยังเป็นส่วนประกอบสำคัญในเครื่องแกงไทย ช่วยดับกลิ่นคาว และทำให้อาหารกลายเป็นยาที่ช่วยบำรุงและรักษาร่างกายในอิ่มเดียวกัน
ที่บอกว่าตะไคร้เป็นยา ก็เพราะสรรพคุณล้นกอของมันเป็นทั้งยาแก้หวัด แก้ไข้ บรรเทาอาการปวดท้อง ท้องอืด ช่วยขับลมในกระเพาะอาหาร ขับปัสสาวะ แก้เบื่ออาหาร บำรุงไต บำรุงสมอง และอื่นๆ อีกมาก หากพอมีอาการปวดๆ มวนๆ ท้อง ก่อนจะกินยาหรือไปหาหมอ มองหาเมนูตะไคร้ในอาหารแต่ละมื้อดูก่อนก็เป็นทางเลือกที่ดี
การเลือกซื้อ
เลือกตะไคร้ต้นอวบๆ ต้นหัวใหญ่ ที่โคนยังมีสีม่วงเรื่อๆ กาบใบยังสด ไม่เหี่ยว ผิวด้านนอกยังไม่แห้งแข็งหรือมีสีเหลืองจนเกินไป และดูที่รอยตัดว่ายังใหม่ๆ ไม่ดำคล้ำเหมือนตัดมานานแล้ว
วิธีล้าง
ตะไคร้ปลูกง่าย ไม่ต้องพึ่งปุ๋ยหรือยาฆ่าแมลงมากมายนัก จึงค่อนข้างปลอดภัยในการบริโภค แค่ล้างน้ำให้สะอาด ปลิดส่วนใบแก่ออก ถูกฃล้างดินที่อาจค้างอยู่ตามใบที่ซ้อนกันออกให้หมด หากจะรับประทานสด ให้แช่ในน้ำผสมเบกกิ้งโซดา อัตราส่วน 10:1 สัก 10 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ำไหล 2 นาทีให้หมดความเฝื่อนของเบกกิ้งโซดา
การปลูก
ตะไคร้เป็นพุ่มกอสวยและปลูกง่ายในบ้าน แค่เลือกตะไคร้มาสักต้น ตัดส่วนใบทิ้งให้เหลือแค่ส่วนโคนสัก 1 คืบ แช่น้ำจนรากงอกสักราวๆ 5 วัน จากนั้นนำไปลงในดินที่ร่วนซุย รดน้ำทุกวันที่โคนเท่านั้น สัก 1 เดือนก็แตกกอพร้อมเก็บกินได้
วิธีกิน-วิธีปรุง
นอกจากทุบและหั่นแฉลบใส่ในต้มยำ โขลกใส่เครื่องแกง หรือซอยต้นอ่อนๆ กินเป็นยำ (เพราะเคี้ยวง่ายกว่าแบบแก่) ก็ยังนำมาชงน้ำร้อนดื่มเป็นชาได้ทั้งแบบสดและแห้ง หรือจะต้มเป็นน้ำตะไคร้ก็ดื่มชื่นใจและเป็นยาอีกด้วย